رعایت بهداشت و نظافت کودکان

رعایت بهداشت و نظافت کودکان

 

آشنا کردن کودکان به رعایت پاکیزگی و نظم و ترتیب بسیار مهم است، زیرا اطفال حس تقلیدشان قوی است و اطرافیان باید از این موقعیت استفاده کنند. کودکان باید هفته‌ای دوبار حمام کنند، با دیدن هرگونه بی‌نظمی و ناپاکیزگی در اعضای بدن و یا لباس، باید به کودکان تذکر داده شود و مراقب گردد تا خود شخصا به رفع نواقص بپردازند. کودک با وجود این‌که از جنبه «آب» از حمام خوشش می‌آید، گاهی پیش می‌آید که در برابر جنبه بهداشتی آن مخالفت می‌کند.

غالبا باید به او قول جایزه داده شود و یا تشویق و توبیخ شود و این مسئله در هر سنی روی می‌دهد و ما باید سعی کنیم دلایل عمقی این جنبه رفتاری را مورد بررسی قرار دهیم. مشکلات سازگاری کودک همیشه باید بنا بر تغییرات احساس او از زمان و مدت زمان و بلوغ ساختارهای وقت و توجهش در نظر گرفته شوند. برای کودک، حمام بسیاری از جنبه‌های درست علاقه را به همراه دارد: جنبه‌های عمومی، پوستی، ورزشی و سرگرم‌کننده.

در آموزه‌های تربیتی اسلام نیز همان‌طور که به مسائل معنوی و روانی فرزندان توجه شده، به مسائل بهداشت تن و سلامتی او نیز اهمیت داده شده است. امام رضا(ع) فرمود: «کودکان را تمیز و پاکیزه نگه دارید و چرک و چربی را از تن آنان بزدایید، زیرا شیطان بوی چرک را احساس کرده و به سراغ آنان می‌آید و اگر خواب باشند، دچار ترس و وحشت می‌شوند.»

 

کودکان و بهداشت

۱ تا ۳ سالگی

در یک سالگی با لیف حمام، صابون و اسباب‌بازی‌های شناور خود بازی می‌کند، در هر موقع از روز، غالبا در پایان بعدازظهر حمام می‌رود. در ۵/۱ سالگی در یک مدت زمان کوتاه، کودک از غوطه‌ور شدن در آب خودداری می‌کند، در هر موقع از روز، غالبا در پایان بعدازظهر حمام می‌رود. البته انگیزه او اصلا جنبه بهداشتی ندارد، حمام بعد از شام انجام می‌شود، گاهی در دوره‌های کوتاهی، در موقع حمام کردن مقاومت می‌کند، دستکش‌ها، کلاه و جوراب‌هایش را در می‌آورد و زیپش را باز می‌کند.

در ۲ سالگی او یک علاقه مثبت به شستشو نشان می‌دهد، به‌خصوص دوست دارد که دست‌های خود را در «لگن» بشوید. دوست دارد در نظافت خود کمک کند، گاهی «لیف» حمام را به اسباب‌بازی‌های شناور در آب ترجیح می‌دهد، مخصوصا دوست دارد دست‌های خود را بشوید و آنها را تمیز کند. کفش‌ها، جوراب‌ها و شورت خود را در می‌آورد، می‌تواند لباس خود را بپوشد و هنگامی که به او لباس می‌پوشانند، کمک می‌کند.

در ۵/۲ سالگی او در مورد این نکته هیچ ایده‌ای ندارد که آنها با مسئله حمام کردن می‌خواهند به چه چیزی برسند و او به تمامی این وضعیت، یک چارچوب آداب و رسوم تقریبا آماده شده و کمابیش انطباق یافته، تحمیل می‌کند. کودک در حدود ۵/۲ سالگی در شب حمام می‌رود، او میل دارد خود را بشوید هرچند که هنوز قادر به انجام آن کار نباشد، در داخل «وان» خود را در تمام جهات و به جلو حرکت می‌دهد، کودک بهتر می‌داند لباس خود را درآورد یا لباس خود را بپوشد، به مادرش اجازه می‌دهد تا مراقب آماده کردن پوشاک او که، به خوبی پهن و آماده شده‌اند باشد، کودک یا می‌تواند کاملا مستقل باشد یا کاملا به کمک نیاز داشته باشد. حدود ۳ سالگی این آداب و رسوم در حال افزایش هستند، در ۳ سالگی حمام او آداب و رسوم زیادی ندارد، کودک اصرار دارد که به تنهایی حداقل قسمتی از بدن خود را بشوید، او دوست ندارد از طشت یا وان خود خارج شود.

رعایت بهداشت و نظافت کودکان

۶-۴ سالگی

در ۴ سالگی کودک دارای عاداتی است و حمام کردن هم در این دوره تنها یک عادت است، او می‌تواند خود را بشوید و قسمتی از بدن خود را خشک کند، با کمی کمک، لباس می‌پوشد و لباس خود را در می‌آورد، او می‌تواند جلو و پشت لباس خود را از هم تشخیص دهد و دکمه‌های جلویی را ببندد و نیز می‌تواند بند کفش‌هایش را ببندد. در حدود ۵ سالگی بعضی از کودکان قادرند به تنهایی خود را بشویند. البته هنوز در جزئیات شستشوی بدن خود، برای بهداشت ناخن‌ها و تمیزی آنها نیاز به کمک دارد، کودک همچنان نیاز دارد که به او یادآوری کنند قبل از غذا دست‌هایش را بشوید. تعدادی از کودکان هنگام کمک والدین در شستشویشان با خشونت بسیار واکنش نشان می‌دهند و نمی‌خواهند برای تمیز کردن گوش‌هایشان یا حتی برای شانه‌زدن و برس زدن موهایشان به او کمک شود. البته این مقاومت زیاد، متکی بر یک حساسیتی موقتی است که ریشه آن احتمالا در رشد وجود دارد. به طور کلی کودک ۵ ساله تقریبا نسبت به ظاهر خود بی‌تفاوت است و باید مادر هر روز لباسی را انتخاب کرد و به کودک پوشاند و لباس قبلی را از تن او درآورد، کودک با تشویق و یادآوری می‌تواند صورت و دست‌های خود را قبل از غذا بشوید، نمی‌تواند به تنهایی حمام کند، او دوست دارد بعضی از قسمت‌های بدن، دست‌ها و زانوهایش را بشوید، او نمی‌تواند ناخن‌های خود را کوتاه کند، قادر است کاملا به تنهایی لباس بپوشد، بند کفش‌هایش را ببندد. دکمه‌های جلوی لباس را ببندد، مادر مسئول انتخاب پوشاک اوست، در کل کودک نسبت به لباسش، هیچ دقتی ندارد.

کودکان ۶ ساله نیز به کمک مشابه نیاز دارند، کودک ۶ ساله نسبت به ۵ سالگی بیشتر با پوشاک خود آشنا می‌شود، اما به راحتی، کمکی را که احتیاج دارد، قبول نمی‌کند، او نیاز بیشتری به توصیه و صبر و حوصله دارد تا به یک دستور صریح. کودک می‌تواند هنگامی که مادر، حمام را آماده کرده باشد، به تنهایی حمام کند، بسیاری از کودکان حمام و دیگر کارهای عادی را دوست ندارند، او گاهی تا قبل از این‌که آب حمام تمام شود، از بیرون آمدن خودداری می‌کند. اکثر کودکان ۶ ساله صورت و دست‌های خود را قبل از غذا می‌شویند، کودک می‌تواند به تنهایی لباس بپوشد، به راحتی بندهای کفشش را گره زده و دکمه‌هایی را که بد بسته شده، دوباره ببندد.

پسرها خودشان موهایشان را شانه می‌کنند، اما موهای دخترها را باید کسی دیگر شانه بزند، کودک نسبت به پوشاک خود بی‌دقت است، لباسش را در هر جایی که در بیاورد، رها می‌کند و هر جایی آنها را پرتاب می‌کند، قادر نیست لباس‌هایش را تمیز و مرتب نگاه بدارد، به استثناء دختر بچه‌ها.

 نظافت کودکان

۹-۷ سالگی

کودک ۷ ساله گاهی پیش می‌آید که نهایتا تصمیم به سریع لباس پوشیدن می‌گیرد، دست و صورت خود را قبل از غذا می‌شوید، اغلب کودکان هنوز به کمک مستقیم نیاز دارند یا حتی ترجیح می‌دهند که آنها را حمام کنند، دخترها همیشه دوست دارند که نظیف و منظم باشند و پسرها ترجیح می‌دهند که چنین نباشند، بسیاری از کودکان می‌توانند اگر لباسشان، از قبل انتخاب شده باشد، بدون کمک لباس بپوشند. عده‌ای از دختر بچه‌ها هنگام لباس پوشیدن بسیار دقیق به نظر می‌رسند، تعدادی از پسرها دوست دارند حالت کمی مرتب داشته باشند، لباس‌های خود را در هر جایی که درآورده‌اند، رها می‌کنند، پارگی‌هایی که در لباس ایجاد شده یادآوری نمی‌کنند، آنها بعد از درآوردن لباسشان، آن را مرتب می‌کنند.

کودک ۸ ساله بهتر می‌تواند لباس خود را بپوشد، نمی‌تواند صورت و دست‌هایش را به خوبی بشوید، زیرا بسیار عجله می‌کند، او می‌تواند ناخن‌هایش را تمیز کند، می‌تواند به تنهایی حمام برود، گاهی، ابتدا از غوطه‌ور شدن در وان حمام خودداری می‌کند، ولی بعدا از این عمل خوشش می‌آید، نسبت به قبل، از آب گرم بیشتر خوشش می‌آید و دوست دارد آب را بر پوست بدن خود حس کند.

هنوز باید مادر موهای دختر بچه‌ها را مرتب کند، تعدادی از کودکان بیشترین دقت را به لباس‌هایشان مبذول می‌دارند، تعدادی دیگر تمام مسئولیت‌ها را به عهده می‌گیرند و لباس خود را انتخاب می‌کنند، آنها را آویزان کرده و لباس‌های چرک را در سبد مخصوص می‌گذارند.

پارگی، لکه و دکمه‌های افتاده لباس را تذکر می‌دهند، بعضی از کودکان نیز هیچ دقتی به لباس ندارند، لباس‌هایشان کثیف یا پاره می‌شود و نمی‌توانند به طور صحیح آنها را مشخص کنند، در ۹ سالگی، پیشرفت شخصی در انتخاب لباس و پوشیدن آنها به جای لباس‌های کثیف و پوشیدن پوشاکی که با هوا یا موقعیت، متناسب باشد، به وجود می‌آید، کودک دیگر با حمام مخالفت نمی‌کند و در هفته ۲ یا ۳ بار حمام می‌کند، او هنوز هم نیاز دارد تا شخصی او را مجبور به تفکر نماید که آیا دندان‌هایش را خوب مسواک زده و یا دست‌هایش را با دقت شسته است؟

کودک ۹ ساله کاملا به تنهایی لباس می‌پوشد و از تنهایی آرایش کردن لذت می‌برد، اگر کودک مراقب لباس خود نیست، قادر است که آنها را تصادفی به هر جایی پرتاب کند، او به درجه پاکیزگی خود اعتنا نمی‌کند.

بازدید:۳۹۴۵۲۶

رتبه مقاله درگوگل: