سرماخوردگی. این کلمه مرکب این روزها ما را به خیلی جاها میکشاند. دنبال واژه نامآشنای این روزها راه افتادهایم در خیابانها تا ببینیم به کجاها میرسیم و در این زمینه چه تجربیاتی میتوانیم کسب کنیم. الان چند وقتی است که یکی از مدارس استفاده از ماسک را اجباری کردهاند. دانشآموزان مدرسه راهنمایی دخترانه این روزها با ماسکهایی که به دهان میزنند، وارد مدرسه میشوند. با همان ماسکها سر کلاس مینشینند. خانم رنجبری ناظم مدرسه میگوید: «حداقل روزی چهار، پنج بار باید از مدرسه با اولیای بچهها تماس میگرفتیم که بیایند بچههای تبدار و سرماخوردهشان را ببرند.» همین موضوع باعث میشود اولیای مدرسه تصمیم بگیرند ماسکزدن را برای بچهها اجباری کنند. خانم رنجبری میگوید: «تمام درسهایمان عقب افتاده. گاهی تعداد غایبان کلاس از بچههایی که حاضر بودند بیشتر بود. اصلا کلاس شکل رسمی پیدا نمیکرد و معلمها نمیتوانستند درس بدهند، چون باید دوباره درس را برای عدهای که نیامده بودند تکرار میکردند.» او معتقد است در این مدت که همه بچهها از ماسک استفاده میکنند، اوضاعشان کمی بهتر شده است. میگویم آیا سختگیریهایی که قبلا برای غیبت دانشآموزان در مدارس وجود داشت هنوز هم اعمال میشود؟ میگوید: «راستش الان شرایط طوری است که خیلی نمیتوانیم سختگیری کنیم. بالاخره هم شیوع آنفلوآنزای خوکی خطرناک است و هم سرماخوردگی دستبردار نیست. الان بچهها گواهیهایی از پزشک معالجشان میآورند که گاهی شش روز استراحت برایشان در نظر گرفته. بالاخره باید مدارا کنیم. گاهی هم معلمها مریض میشوند. در این چند وقت خود ما هم غیبت داشتهایم.»(مشاوره تلفنی تهران)
خانم رنجبری آخر سر میگوید: «مدرسه ما تنها این مشکل را ندارد. این مشکل امسال گریبانگیر خیلی از مدارس بوده. حتی شنیدهام بعضی مدارس به طور غیررسمی کلاسهایشان را چند روزی تعطیل کردهاند، اما آموزش و پرورش منطقه اگر بفهمد مدرسهای بدون هماهنگی تعطیل شده با مدیر و مسئولان مدرسه برخورد میکند. انگار امسال قرار نیست کلاسهای درس عادی باشد. اول به خاطر آنفلوآنزای خوکی معلوم نبود که مثل هر سال اول مهر داشته باشیم، حالا هم این وضعمان است. باید بسازیم.»
مسیر دوم درمانگاهی است که در همان حوالی مدرسه قرار دارد. صندلیهای انتظار پر است. ساعت حدود ۱۱ صبح است و روی فیش من شماره ۲۳ مهر شده. نیم ساعتی در صف انتظار مینشینم. کارکنان درمانگاه هم همه ماسک زدهاند. گروه سنی مراجعان متفاوت است، اما عطسهها و دستمالهایی که با آن جلوی بینی و دهانشان را گرفتهاند، ویژگی مشترکشان است. بدن درد، گلودرد و آبریزش و عطسه، سرفه و تب و لرز هم علائمی است که به خاطر آن در نوبت انتظار معاینه دکتر نشستهاند.
«من همیشه در این درمانگاه از هشت صبح تا ۱۲ ظهر حدود ۱۲ تا ۱۵ مریض را میبینم، اما در این چند هفته اخیر حداقل ۲۵ نفر را در روز معاینه کردهام و گاهی این تعداد به ۳۵ نفر هم رسیده. اکثرشان هم به خاطر ابتلا به سرماخوردگی مراجعه میکنند.» این را دکتر ندیمی میگوید. او معتقد است از نیمه دوم شهریور تا نیمه اول آبانماه فصل سرماخوردگی است: «از این هفته دیگر باید سرماخوردگی کم میشد، اما امسال کم که نشده هیچ، تعداد مراجعان در هفته اخیر روزبهروز زیادتر شده. دلیلش هم سرد و گرمشدن گاه و بیگاه هواست. در یک روز بارها وضعیت هوا تغییر میکند.
مثلا صبح سرد است طرف با لباس گرم از منزل خارج میشود، بعد یکدفعه دو ساعت بعدش آفتاب همه جا را میگیرد و لباس گرم کلافهکننده میشود. یا صبح هوا خوب است، ولی یکباره سرد و بارانی میشود. امسال تغییر دمای هوا ناگهانی و زیاد است.»
دکتر ندیمی استراحت را اصلیترین درمان سرماخوردگی میداند و میگوید: «هیچ چیز به اندازه استراحت کامل و استفاده از مایعات و سبزیجات و میوههای تازه در درمان سرماخوردگی موثر نیست.» دکتر با تاکید میگوید: «بعضی وقتها به بیماران میگوییم که سوپ استفاده کنید؛ سراغ سوپهای رستورانی یا آماده میروند. این سوپها تاثیری ندارند. سوپی که با سبزیجات تازه پخته شود، در درمان سرماخوردگی موثر است، وگرنه سوپهای آماده و یا آنهایی که با مواد فریزری پخته شوند، فایدهای ندارد.»
با خنده میگوید: «گاهی میبینم کسانی سرما خوردهاند و از آبمیوههای آماده و مدتدار استفاده میکنند، با این استدلال که برای مریضیشان خوب است. این آبمیوهها تاثیری در درمان سرما خوردگی ندارند. پر از مواد افزودنی هستند. آنچه در درمان سرماخوردگی موثر است، آبمیوه طبیعی و تازه است.» با وجود این توضیحات دکتر، انگار بازهم بازار فروش سوپ در رستورانها داغ است. این را از تعداد سوپهای سفارشیای که توی صندوق مخصوص حمل غذای موتور پیک رستوران جا میگیرد، متوجه میشوم. آقای مومنی که در مرکز تهران آشپزخانه دارد هم این موضوع را تایید میکند و میگوید: «چند وقتی است که فروش سوپ در رستورانمان خیلی زیاد شده. بعضی وقتها تمام میشود و باز هم سفارش داریم.» او هم میداند که دلیل فروش سوپهایش فصل و سرماخوردگی است: «ما قبلا برای سوپ خالی پیک نداشتیم، اما این روزها میبینیم یکباره از یک شرکت زنگ میزنند و فقط پنج تا سوپ سفارش میدهند، چون همهشان مریض و سرماخوردهاند و مجبورند غذای ساده بخورند.» به خاطر همین هم دیگ پختن سوپش را بزرگتر کرده است.
سرماخوردگی بازار شلغم را هم حسابی داغ کرده است. کافی است سری به یکی از مراکز میوه و ترهبار اطرافتان بزنید. صف خرید شلغم و لیمو شیرین رکوردار است. علی آقا مسئول غرفه میوه غر میزند و شلغمها را در کیسه خانم میانسالی که میگوید «علی آقا تو رو خدا ریزترهایش را بریز» میریزد و میگوید: «یکی میآید میگوید درشتها را بده، یکی ریزهها را میخواهد.» زن با لبخندی میگوید: «خب کسی که درشتهایش را میگیرد، میخواهد ریزش کند برای سوپ، اما من میخواهم بپزمش و خالی بخوریم.»
شلغم به علت سرما کمی گرانتر شده و علی آقا میگوید روزی دو تا گونی ۲۰ کیلویی را به فروش میرساند و بیشتر اوقات هم مجبور است دست رد به سینه بعضی از مشتریها بزند و بگوید: «تمام شده، فردا بیا.»
علی آقا میگوید: «این روزها هویج و لیموشیرین و شلغم به دادمان نمیرسد. هرکس به ترهبار میآید، این سه قلم را هم میبرد.» بدون این که چیزی بگویم، خودش جواب را میدهد: «از بس همه مریض دارند. بعضیها مریضند، بعضیها هم برای پیشگیری میبرند.» به سراغ تجربههای خودش میرود و میگوید: «هیچ چیز در سرماخوردگی مثل شلغم عمل نمیکند. خودم هر وقت سرما میخورم، یک دیگ شلغم بار میکنم. خودش را میخورم و با آبش سر و صورتم را بخور میدهم. خانم دوای سرماخوردگی همین است.»
این میان خیلیها هم به عطاریها مراجعه میکنند تا با استفاده از داروهای گیاهی و جوشاندهها مداوا شوند. چهارتخمه، جوشانده چهارگل و ترخنه و… توصیه عطارها برای مداوای سرماخوردگی است، البته صاحب عطاری بهار میگوید: «مصرف هیچ کدام از اینها بدون استراحت فایده ندارد.»
او با خنده میگوید: «اگر این دواها را مصرف کنی و تخت بخوابی، ۲۴ ساعته خوب خوب میشوی…..» چهارتخمه و چهارگل و بهدانه را برای گلودرد پیشنهاد میکند و درباره ترخنه توصیه میکند بهتر است که با سبزی تازه تبدیل به آش شود. میگوید: «ترخنه دمای بدن را بالا میبرد. باعث میشود عرق کنی و خوب شوی. اگر شب یک کاسه آش ترخنه بخوری و لحافپیچ بخوابی، تا صبح خوب خوب میشوی…» از عطاری بیرون میآیم. آدمهای اطراف را نگاه میکنم؛ یا ماسک دارند و یا با دستمال بینیشان را گرفتهاند و عطسه میکنند. لعنتی انگار همه شهر را تسخیر کرده است.
عسل؛ عسل را هرطور که استفاده کنیم، درمانی برای سرماخوردگی به حساب میآید. بررسیها نشان میدهد کودکانی که روزی یک قاشق چایخوری عسل مصرف میکنند، هنگام سرماخوردگی کمتر سرفه میکنند و خواب بهتری دارند.
لیمو؛ ویتامین C موجود در آن برای درمان این بیماری موثر است. از آنجا که مصرف آب لیمو هنگام سرماخوردگی اهمیت زیادی دارد، برای طعمدار کردن آب از لیمو استفاده کنیم. برای رفع گلودرد، کمی لیمو در یک لیوان آب جوش بریزید و یک قاشق چایخوری عسل یا کمی زنجبیل به آن اضافه و مصرف کنیم.
آب نمک؛ به دلیل اینکه آب نمک التهاب گلو را کاهش میدهد، قرار دادن نمک روی زخم میتواند آزاردهنده باشد، اما غرغره کردن آب نمک میتواند تسکین دهنده گلودرد باشد. نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب مخلوط کنیم و آرام غرغره کنیم. این کار را بر حسب نیاز تکرار کنیم.
بازدید:۴۲۰۱۲۵