خانواده و رژیم غذایی
بالن انداختن در معده، حلقه انداختن، لیپو ساکشن، رژیم بستنی، رژیم آب و… این اصطلاحات جای خود را در فرهنگ لغات روزمرهمان باز کردهاند. در مورد هیچ کدام ازت اینها لازم به توضیح زیادی نیست، اگر امتحان نکرده باشیم، لااقل به یکی از روشهای بالا برای رسیدن به وزن مطلوبمان فکر کردهایم. این روزها تب لاغری بدجوری بالاست. باز هم متهم جوانها هستند و از میان دختران و پسران، این بار انگشت اتهام به سمت دختران جوان نشانه میرود که حاضرند هر کاری بکنند تا به وزن ایدهآل خود برسند.
در این مقاله به پسران جوانی که تب برآمدگی عضله در آنها به نقطه جوش رسیده کاری نداریم و در فرصتی مناسب به آنها خواهیم پرداخت. خواندن این گزارش به آنهایی که میخواهند از شنبه رژیم لاغری جدیدی را آغاز کنند یا راهکار جدیدی برای پایینآوردن وزنشان پیدا کردهاند، توصیه نمیشود.
«تا حالا کسی از لاغری نمرده!» این جمله را جدی نگیرید. چون این روزها پزشکان و آمار فوت در بیمارستانها چیز دیگری میگوید. پیداکردن خانوادهای عزادار که دختر جوان شان را به همین دلیل از دست دادهاند، خیلی هم سخت نبود.
«هیچ وقت از چیزی راضی نبود. رژیم هم که گرفت بازهم راضی نشد و آنقدر ادامه داد تا خودش را از بین برد.»
مهناز یاد خواهر ۲۲ سالهاش افتاده که یک سالی است، بهخاطر همین موضوع فوت شده است. بغض میکند و ماجرا را اینطور تعریف میکند: «محبوبه از بچگی تپل بود. بزرگ هم که شد از همه ما چاقتر بود. ۸۵ کیلو وزن داشت. یکدفعه تصمیم گرفت لاغر شود. انواع رژیم لاغری را گرفت، اما باز هم راضی نبود. باز هم غذا نمیخورد. یک مدت بعد دیگر غذا توی معدهاش نمیماند.»مرکز مشاوره خانواده
آه بلندی میکشد و میگوید: «بدبختی شروع شد. هر چه میخورد بالا میآورد. از این دکتر به آن دکتر، بیمارستان بستری شد. وزنش به ۴۰ کیلو رسید و مدام پایین میآمد. از دست دکترها هم کاری برنیامد. رژیم روی همه بدنش اثر گذاشته بود، اما خودش راضی نبود….»
گوشی تلفن را میگذارم، اما هنوز هم برایم غیرقابل باور است، دکتر حمیدرضا که متخصص گوارش و تغذیه است، این روزها با مراجعان زیادی روبه رو است که از وزن و تناسب اندامشان راضی نیستند. این را میتوان از بیمارانی که توی نوبت نشستهاند تا توسط دکتر معاینه شوند و رژیم لاغری مناسب دریافت کنند، فهمید. وقتی بین جمعیت وارد اتاق دکتر میشویم صدای غرغر بیماران منتظر را میشنویم که حق تقدم را هشدار میدهند، اما دکتر قبول میکند که نیم ساعت در اتاقش بنشینیم و او با چند تا از بیمارانش جلوی چشم ما صحبت کند و به سؤالات ما پاسخ دهد. آقای دکتر ما الان با خانوادهای صحبت کردهایم که بچهشان را به خاطر رژیم غذایی از دست دادند، مگر کسی هم از لاغری میمیرد؟ این اولین سؤال ما از دکتر است. دکتر لبخند میزند و میگوید: «این روزها در دنیا افراد زیادی بر اثر لاغری افراطی میمیرند. آنها گرفتار یک نوع بیماری به نام بیاشتهایی عصبی یا آنورکسیا میشوند. اصلا فکر نکنید این نوع بیماری را در ایران نداریم. اینجا هم افراد افراطی زیاد پیدا میشود.»
او بخشی از این بیماری را مربوط به در گیری ذهنی افراد با اضافه وزنشان میداند: «آنها میخواهند لاغر شوند. اما زمانی که با بدترین روشها و بیشترین سختیها به وزن مطلوب میرسند و حتی از نظر دیگران در گروه آدمهای لاغر قرار میگیرند، باز هم راضی نمیشوند. آنها آنقدر به این موضوع فکر میکنند که معدهشان به این موضوع ریاکشن عصبی نشان میدهد. معده چیزی را نگه نمیدارد. بیاشتهایی عصبی بیشتر در دختران جوان دیده شده و باعث اختلال در تخمدانها، کاهش ضربان قلب، کمشدن ترشح چربی و… میشود.
این بیماری اگر فورا از سوی پزشکان تشخیص داده و درمان آغاز نشود باعث مرگ میشود. به اینها، مرگ و میرهایی که در اثر آمبولی حین عمل لیپوساکشن به وجود میآید را اضافه کنید» دکتر این روزها مریضهای زیادی دارد که از او در خواست میکنند حجم معدهشان را با روشهایی نظیر حلقهانداختن و بالنکردن کم کند مثل دختر جوانی که وارد اتاق دکتر میشود. با دیدن من کمی معذب میشود. خودم را با برگههای روی میز سرگرم میکنم که راحتتر حرفش را بزند. ۷۵ کیلو است و قدش ۶۲/۱ است.
دکتر مشغول محاسبات خودش است که یکباره میگوید: «آقای دکتر من برای رژیم نیامدهام. تا حالا انواع رژیمها را امتحان کردهام، اما آب از آب تکان نخورده. آقای دکتر با یک لیوان آب هم وزنم بالا میرود. به خدا زیاد نمیخورم، اما هر چیزی برای من گوشت میشود.»
دکتر میگوید چه رژیمهایی گرفتهای؟ دختر نام دکترهایی را که تاکنون مراجعه کرده را پشت هم ردیف میکند و میگوید: «رژیم دکتر کرمانی، رژیم پویا کاشانی، رژیم دکتر خضری، فایده نداشته. من میخواهم از شما خواهش کنم که برایم بالن بگذارید. دکتر با خنده میگوید: «میدانید بالن چه کار میکند. بالن حجم معده را کم میکند، شما که میگویید چیزی نمیخورید پس برای شما فایدهای ندارد.»
دختر بازهم زیر بار نمیرود آنقدر اصرار میکند که دست آخر دکتر میگوید شما یک ماه این رژیم را مو به مو انجام بده، اگر کمتر از سه کیلو وزن کم کردی بیا تا درباره روشهای دیگر با هم صحبت کنیم. دکتر نماینده میخندد و میگوید: «حداقل روزی ده تا از این مراجعان دارم. آنهایی که از عوارض لیپوساکشن و حلقه و بالن خبر ندارند.
اغلب خانمهای جوان درباره این جراحیها سؤال میکنند. اما نمیدانند که این روشها که اتفاقا در دنیا هم متداول است به کسانی که چاقی بیش از حد دارند و اضافه وزن شان نوعی بیماری است توصیه میشود.» دومین بیمار دکتر هم دختری جوان است. تعجب میکنم چون اصلا چاق نیست و به نظر متناسب میآید، اما خودش معتقد است که دو کیلو اضافه وزن دارد.
او میگوید: «آقای دکتر قد من ۶۷/۱ است، وزنم باید ۶۲ کیلو باشد اما من ۶۴ کیلو هستم. هر کاری میکنم نمیتوانم این دو کیلو را کم کنم.» دکتر وزن و قد دختر را اندازه میگیرد و بعد یکسری محاسبات روی کاغذ انجام میدهد و میگوید: «شما متناسب هستید چرا فکر میکنید دو کیلو اضافه وزن دارید.؟» دختر میگوید: «من شنیدهام هر چقدر سانتیمتر قدمان است را باید از عدد پنج کم کنیم تا به وزن ایدهال برسیم. ۶۷ منهای پنج میشود ۶۲ اما من ۶۴ کیلو هستم و هر چقدر هم کم میخورم لاغر نمیشوم.»
دکتر با صدای بلند میخندد و میگوید. الین محاسبه شما ایراد دارد. نحوه محاسبه تناسب قد و وزن کمی پیچیدهتر است. فقط کافی است یک ماشین حساب داشته باشید. باید وزنتان را به کیلوگرم بر قدتان به متر به توان دو تقسیم کنید. عددی که به دست میآید اگر بین ۲۰ تا ۲۵ باشد، شما جزو افرادی هستید که اندام متناسبی دارند. اگر عدد به دست آمده بین ۲۵ تا ۳۰ باشد، وزن شما از حد نرمال بیشتر است، اما شما جزو افراد چاق محسوب نمیشوید. در این محاسبه اعداد بین ۳۰ تا ۴۰ چاق محسوب میشوند و افرادی که عددی بیش از محاسبه قد و وزنشان عددی بیشتر از ۴۰ به دست میآید، دچار چاقی بیش از حد هستند.
با این روش عددی که برای شما به دست میآید ۲۳ است، یعنی شما جزو افرادی هستید که اتفاقا تناسب اندام دارند. شما اگر ورزش کنید و پرخوری نکنید، در همین تناسب باقی میمانید.» دختر خوشحال خداحافظی میکند. انگار روحیه گرفته است. دکتر سرش را تکان میدهد و میگوید: «افرادی که چاقی بیش از حد دارند، کمتر برای درمان چاقی به ما مراجعه میکنند. در عوض یا اینطور افراد سراغ ما میآیند یا افرادی که اضافه وزن کمی دارند و میخواهند بالن کنند و حلقه بیاندازند. افرادی که چاقی بیش از حد دارند اصلا به این چیزها فکر نمیکنند انگار آب از سرشان گذشته است.»
اگر این روشها فقط برای افراد خیلی چاق است، چرا بسیاری از پزشکان برای کسانی که تنها اضافه وزن دارند این روشها را به کار میبرند؟ دکتر نماینده کمی مکث میکند و میگوید: «پزشکان برخی از راههای درمانی را بنا به درخواست بیمار و با توضیح عوارض درمان انجام میدهند. اصرار آن خانمی که اول آمد را دیدید.» موقع خداحافظی میگوید: «کاش شما با یک روانشناس هم صحبت کنید. بسیاری از این افرادی که سراغ روشهای جدید لاغری میروند، اختلال شخصیت دارند و به ظاهرشان بیش از حد توجه نشان میدهند.»
مکان دومی که برای لاغری مراجعه میکنیم باشگاه بدنسازی است. جایی که آدمها تلاش میکنند تا چربیهای اضافهشان را آب کنند. صدای موزیک پیچیده است. خانمی با اندام متناسب آن وسط ایستاده دستگاههای مختلف را به افراد مختلف توصیه میکند. مربی بدنسازی است. دختری برای آبکردن پهلوهایش سؤال میکند. دیگری سراغ ورزشی را میگیرد که شکمش را آب کند. خانم مربی میگوید: «معمولا افرادی که برای لاغرشدن به بدنسازی میآیند میخواهند موضعی لاغر شوند. مثلا فقط میخواهند شکم نداشته باشند یا پهلوهایشان آب شود. یکسری از افراد هم که به اینجا میآیند رژیم لاغری سفت و سخت دارند و همراه رژیم ورزش میکنند که وزنشان برنگردد. کار آنها سختتر است.»
وراندازم میکند و میگوید: «اگر پشت کارداری ثبتنام کن. یک روز ورزش کنی، فردا ولش کنی. فقط خودت را خسته کردهای. خیلیها ثبت نام میکنند، اما بعد از دو جلسه دیگر نمیآیند. هر کس خودش را میشناسد و میداند چند مَرده حلاجه؛ اگر ثابت قدم نیستی نیا.»
میگویم آنها که برای لاغرشدن میآیند چطور؟ «آنها هم همینطور. بعضیهایشان زود خسته میشوند و نمیآیند و میروند میگویند ورزش هم مارا لاغر نکرد. لاغرشدن با ورزش خیلی سخت است، اما ماندگارتر است.»
خیابان جمهوری مرکز فروش تردمیل و وسایل ورزشی مثل کمربندهای لاغری و ژل لاغری موضعی و… است. کمربندهایی که باید ببندی و با حرکات ویبرهاش روز را شب کنی تا کمی از وزنت کم کند، اما میان این همه وسایل ورزشی، قرصهایی برای لاغری به فروش میرسد که تبلیغش در گوشه و کنار دیوارهای مغازههای فروش وسایل ورزشی به چشم میخورد. با یکی از شمارهها تماس میگیرم. دختری که گوشی را برداشته یکسری توضیحات را پشت سر هم ردیف میکند: «۳۰ تا قرص خانم که خاصیت گیاهی دارند. بعد از خوردن شام یک دانه از این قرصها را مصرف میکنید.
قیمت ۱۲۰ هزار تومان است و شما سر ماه حداقل شش کیلو وزن کم میکنید. هیچ عوارضی هم ندارد. فقط با به وجود آوردن حالت تهوع باعث تخلیه معده تان میشود.» یاد ضربالمثل قدیمی بکشید و خوشگلم کنید میافتم. دیگر حواسم به حرفهای دختر نیست.
آدمها برای خوشبختشدن هر کاری میکنند
توصیه دکتر را جدی میگیریم و سراغ دکتر رضوی روانشناس میرویم تا از جنبههای روانی در تمایل افراد به لاغری افراطی برایمان بگوید. او معتقداست تب لاغری تنها مختص کشور ما نیست و در همه دنیا به وجود آمده است و میگوید: «سال گذشته دولت ایتالیا حضور مانکنهایی با وزن کمتر از ۵۰ کیلو را در شبکههای فشن کشورش ممنوع اعلام کرد. چون تعداد آدمهایی که به خاطر لاغری افراطی جان داده بودند، در این کشور زیاد شده بود.»
او در توضیح این مطلب میگوید: «مانکنها در جهان منشا مد محسوب میشوند و به نظر افراد دیگر ظاهر و وزن آنها ایدهآل است و میخواهند خودشان را شبیه آنها کنند.»
رضوی درباره افرادی که به لاغری افراطی رو میآورند میگوید: «تصور این افراد از جسمشان در ذهن خودشان دچار مشکل میشود. آنها از تصویر خودشان راضی نیستند و برای اینکه احساس رضایتمندی حاصل شود، خطر هم میکنند. اما آنقدر به خودشان تلقین کردهاند که دیگر فایدهای ندارد. حتی وقتی به ظاهر ایدهآل هم میرسند، رضایتمندی حاصل نمیشود.» دکتر معتقد است خوشبختی با رضایتمندی حاصل میشود و میگوید: «خوشبختی همان احساس رضایتمندی است. آدمها برای خوشبخت شدن هر کاری میکنند، این را یادتان نرود.
بازدید:۳۹۸۶۲۴