اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک اختلال روانی است که پس از تجربه یک رویداد آسیبزا یا تروماتیک ایجاد می‌شود. این رویداد می‌تواند شامل جنگ، تجاوز جنسی، تصادف، بلایای طبیعی یا هر رویداد دیگری باشد که منجر به مرگ یا آسیب شدید شود.
اختلال استرس پس از سانحه چیست؟
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک اختلال روانی است که در نتیجه تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیبزا ایجاد می‌شود. این رویداد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- جنگ یا سایر درگیری‌های مسلحانه
- خشونت جنسی
- سوء استفاده جسمی یا عاطفی
- سانحه طبیعی مانند زلزله، سیل یا آتش‌سوزی
- تصادف
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی فرد داشته باشد و باعث مشکلاتی در روابط، کار، تحصیل و سایر زمینه‌های زندگی شود. اگر فکر می‌کنید ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا باشید، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. درمان‌های مختلفی برای اختلال استرس پس از سانحه وجود دارد که می‌توانند به بهبود علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کنند. به این منظور می توانید با مرکز برتر ستاره ایرانیان با شماره های۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۸۸۴۲۲۴۹۵ تماس بگیرید.
علائم
علائم PTSD معمولاً طی چند هفته یا ماه پس از رویداد آسیبزا شروع می‌شوند، اما ممکن است تا سال‌ها بعد نیز ظاهر نشوند. این علائم می‌توانند به سه دسته تقسیم شوند:
- علائم تجدید خاطره (Re-experiencing symptoms): این علائم شامل افکار، احساسات، رویاها یا کابوس‌هایی در مورد رویداد آسیبزا هستند. همچنین ممکن است فرد احساس کند که رویداد دوباره در حال رخ دادن است.
- علائم اجتناب (Avoidance symptoms): این علائم شامل اجتناب از مکانها، فعالیت‌ها یا افرادی است که یادآور رویداد آسیبزا هستند. همچنین ممکن است فرد از فکر کردن یا صحبت کردن در مورد رویداد اجتناب کند.
- علائم برانگیختگی بیش از حد (Hyperarousal symptoms): این علائم شامل مشکلات خواب، تحریکپذیری، مشکلات تمرکز، و پرخاشگری هستند. همچنین ممکن است فرد احساس اضطراب یا ترس مداوم داشته باشد.
علائم اختلال استرس پس از سانحه معمولاً در عرض چند هفته یا ماه پس از رویداد آسیبزا شروع می‌شود، اما ممکن است تا سال‌ها بعد نیز ظاهر نشود. علائم PTSD می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- افکار مزاحم و ناخواسته در مورد رویداد
- کابوس‌های مرتبط با رویداد
- اجتناب از مکانها، افراد یا فعالیتهایی که یادآور رویداد هستند
- تغییرات خلق‌وخو، مانند تحریکپذیری، پرخاشگری یا انزوا
- تغییرات در عملکرد شناختی، مانند مشکل در تمرکز یا حافظه
- افزایش برانگیختگی، مانند مشکل در خواب، بی‌قراری یا افزایش حساسیت به صداهای بلند
اختلال استرس پس از سانحه یک اختلال جدی است که می‌تواند زندگی فرد را مختل کند. اگر فکر می‌کنید ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا باشید، مهم است که به دنبال کمک باشید. درمان اختلال استرس پس از سانحه می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا علائم خود را مدیریت کنند و زندگی سالم و رضایت‌بخشی داشته باشند.
استرس پس از سانحه در کودکان
علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) در کودکان ممکن است بلافاصله پس از رویداد آسیبزا یا مدتی بعد از آن ظاهر شوند. اگر کودک شما علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را نشان می‌دهد، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. به این منظور می توانید با مشاوره تخصصی کودک ستاره ایرانیان با شماره های۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۸۸۴۲۲۴۹۵ تماس بگیرید.
درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)در کودکان شامل ترکیبی از دارودرمانی و روان‌درمانی است. دارودرمانی می‌تواند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک کند. روان‌درمانی می‌تواند به کودک کمک کند تا با رویداد آسیبزا کنار بیاید و راه‌های مقابله با علائم اختلال استرس پس از سانحه را یاد بگیرد. در اینجا چند نکته برای کمک به کودکان مبتلا به PTSD آورده شده است:
- به کودک خود اطمینان دهید که درک می‌کنید چه اتفاقی افتاده است و او تنها نیست.
- به کودک خود اجازه دهید در مورد رویداد آسیبزا صحبت کند، اما او را مجبور به صحبت نکنید.
- به کودک خود کمک کنید تا راه‌های سالمی برای مقابله با استرس پیدا کند، مانند ورزش، مدیتیشن یا صحبت با یک دوست قابل اعتماد.
- از کودک خود حمایت کنید و به او کمک کنید تا به زندگی عادی خود بازگردد. به یاد داشته باشید که کودک نیاز به حمایت شما دارد.
کودکان نیز می‌توانند در اثر تجربه یک رویداد آسیبزا دچار اختلال استرس پس از سانحه شوند. علائم PTSD در کودکان ممکن است متفاوت از علائم اختلال استرس پس از سانحه در بزرگسالان باشد. برخی از علائم اختلال استرس پس از سانحه در کودکان عبارتند از:
- افکار و خاطرات مزاحم از رویداد آسیبزا
- اجتناب از مکانها، افراد یا فعالیتهایی که یادآور رویداد آسیبزا هستند
- تغییرات در خلق و خو، مانند تحریکپذیری، خشم یا افسردگی
- مشکلات خواب
- مشکلات تمرکز
- مشکلات ارتباطی
- مشکلات رفتاری، مانند پرخاشگری یا رفتارهای پرخطر
سبب شناسی اختلال استرس پس از سانحه
علت دقیق اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد این اختلال نقش دارند.
عوامل محیطی
عوامل محیطی که می‌توانند خطر ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه را افزایش دهند عبارتند از:
- تجربه یک رویداد آسیبزا
- شدت رویداد آسیبزا
- طول مدت قرار گرفتن در معرض رویداد آسیبزا
- سن در زمان تجربه رویداد آسیبزا
عوامل ژنتیکی
تحقیقات نشان داده است که ژنتیک نیز می‌تواند در ایجاد اختلال استرس پس از سانحه نقش داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) احتمال بیشتری دارد که اعضای خانواده‌ای داشته باشند که نیز به این اختلال مبتلا هستند.
سایر عوامل
عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را افزایش دهند، از جمله:
- سابقه سوء استفاده یا تروما در دوران کودکی
- سابقه سایر اختلالات روانی
- مصرف مواد مخدر یا الکل
درمان اختلال استرس پس از سانحه
درمان اختلال استرس پس از سانحه معمولاً شامل ترکیبی از دارو درمانی و درمان روانشناختی است. داروهای ضد افسردگی می‌توانند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی مرتبط با اختلال استرس پس از سانحه کمک کنند. درمان روانشناختی، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا نحوه کنار آمدن با علائم خود را بیاموزند.
درمان شناختی
انواع مختلفی از درمان شناختی رفتاری برای PTSD وجود دارد. برخی از انواع رایج عبارتند از:
- درمان مواجهه که شامل مواجهه تدریجی فرد با محرک‌های مرتبط با رویداد آسیبزا است.
- درمان بازپردازش شناختی (CPT) که به افراد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی خود در مورد رویداد آسیبزا را تغییر دهند.
- درمان گروهی که می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا احساس تنهایی خود را کاهش دهند و از حمایت سایر افرادی که با PTSD دست و پنجه نرم می‌کنند، بهره‌مند شوند.
موثرترین درمان ptsd
موثرترین درمان اختلال استرس پس از سانحه معمولاً ترکیبی از دارو درمانی و درمان روانشناختی است.
دارو درمانی
داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI)، می‌توانند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی مرتبط با اختلال استرس پس از سانحه کمک کنند. داروهای ضد اضطراب، مانند بنزودیازپین‌ها، نیز می‌توانند به کاهش علائم برانگیختگی و بی‌خوابی مرتبط با PTSD کمک کنند.
درمان روانشناختی
درمان روانشناختی، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا نحوه کنار آمدن با علائم خود را بیاموزند. انواع مختلفی از درمان شناختی رفتاری برای PTSD وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- مواجهه درمانی. که شامل مواجهه تدریجی فرد با محرک‌های مرتبط با رویداد آسیبزا است. این درمان می‌تواند به افراد کمک کند تا یاد بگیرند چگونه با افکار و احساسات خود در مورد رویداد آسیبزا کنار بیایند.
- درمان بازپردازش شناختی (CPT) که به افراد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی خود در مورد رویداد آسیبزا را تغییر دهند. این درمان می‌تواند به افراد کمک کند تا رویداد آسیبزا را از دیدگاه جدیدی ببینند و احساسات منفی خود را نسبت به آن کاهش دهند.
درمان گروهی
درمان گروهی می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا احساس تنهایی خود را کاهش دهند و از حمایت سایر افرادی که با PTSD دست و پنجه نرم می‌کنند، بهره‌مند شوند. شواهد نشان می‌دهد که درمان مواجهه و درمان بازپردازش شناختی (CPT) از موثرترین درمان‌های PTSD هستند. این درمان‌ها می‌توانند به افراد مبتلا کمک کنند تا علائم خود را کاهش دهند و زندگی سالم و رضایت‌بخشی داشته باشند.
عوامل موثر در انتخاب درمان
عوامل مختلفی در انتخاب درمان اختلال استرس پس از سانحه موثر هستند، از جمله:
- شدت علائم
- سابقه پزشکی و روانی فرد
- تمایلات و ترجیحات فرد
بهترین درمان برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. مهم است که با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی را برای شما تعیین کند. برای کمک گرفتن از برترین مشاوران ایران می توانید با شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲ و ۰۲۱۸۸۴۲۲۴۹۵ تماس بگیرید.
پیشگیری
هیچ راهی برای تضمین پیشگیری از اختلال استرس پس از سانحه وجود ندارد، اما برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به این اختلال را کاهش دهند. این عوامل عبارتند از:
- داشتن یک سیستم حمایتی قوی
- تمرین تکنیک‌های مقابله‌ای سالم
- آموزش در مورد اختلال استرس پس از سانحه
اگر در معرض یک رویداد آسیبزا قرار گرفته‌اید، مهم است که به خودتان مراقبت کنید. از حمایت دوستان و خانواده خود استفاده کنید، تکنیک‌های مقابله‌ای سالم را تمرین کنید و در صورت نیاز به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.
